Nowe zjawiska w okresie dwudziestolecia międzywojennego


O dwudziestoleciu całościowo

Między gabinetem psychoanalizy a kinem

     Zakończenie I wojny światowej w 1918 roku wiązało się z jednej strony z wielkimi zmianami na mapie politycznej Europy, z umacnianiem sie ustrojów demokratycznych (równolegle dochodzi do ruchów rewolucyjnych i rodzeniem się struktur totalitarnych - Rosja), z drugiej - z rozpoczęciem procesu gwałtownego rozwoju technicznego. Rozwija się prasa, pojawia się kino.
     Na rozwój literatury okresu międzywojennego miały wpływ nowe koncepcje naukowe, filozoficzne i psychologiczne.
     Wymienić tu trzeba teorię względności Alberta Einsteina, zaś z dziedziny nauk psychologicznych - freudyzm. Zygmunt Freud we Wstępie do psychoanalizy (1917) stwierdził, iż wpływ na zachowanie człowieka mają procesy przebiegające w podświadomości, zwłaszcza kompleksy, które są następstwami przykrych przeżyć z dzieciństwa usuwanych przez pamięć, ale nie zanikających zupełnie, lecz kształtujących głębię psychiczną człowieka, przekształcająych się w lęki i zaburzenia psychiczne.
     Ważnym czynnikiem eksponowanym przez freudyzm jest popęd seksualny, tłumiony i powstrzymywany przez normy kulturowe i obyczajowe, ale znajdujący swoje ujście w inny sposób, np. poprzez działania twórcze lub zaburzenia psychiczne.
     Na okres międzywojenny przypada szybki i znaczący kulturowo rozwój kina. Kino nieme doczekało się ambitnych realizacji filmowych (np. niemiecki film ekspresjonistyczny Gabinet doktora Caligari, 1919; rosyjski Pancernik Potiomkin Sergiusza Eisensteina). Wnet pojawia się dźwięk - już w 1929 roku otwarte zostało w Warszawie pierwsze kino dźwiękowe. Publiczność najchętniej oglądała melodramaty i komedie. Zaczyna się jednocześnie popularność filmów, w których występują gwiazdy (zwłaszcza Greta Garbo, Charlie Chaplin, Pola Negri - Apolonia Chałupiec, aktorka polskiego pochodzenia).
     Polscy aktorzy teatralni stawali się dzięki kinu również niezwykle popularni (Eugeniusz Bodo, Adolf Dymsza, Hanka Ordonówna).

Powrót na stronę DWUDZIESTOLECIE