LEKTURY OBOWIĄZKOWE I UZUPEŁNIAJĄCE - NOWA PODSTAWA - WYKAZ OD STR. 25
LISTA JAWNYCH ZADAŃ W CZĘŚCI USTNEJ
Informator maturalny 2023
Matura 2023 - egzamin ustny - prezentacja PP
Matura 2023 - egzamin pisemny - prezentacja PP
Najważniejsze zmiany w zasadach organizowania i przeprowadzania egzaminu maturalnego
Zmniejszona liczba zadań jawnych CKE od maja 2023
L2 (6 IX 2022): Diagnoza na rozpoczęcie.L3 (6 IX 2022): Diagnoza na rozpoczęcie (rozprawka).
L4 (9 IX 2022): Co to znaczy zrozumieć tekst?
Praca z fr. Odysei Homera (s. 9).
Swobodne wypowiedzi uczniów, będące próbą odpowiedzi na pytanie z tematu.
Czym jest analiza, czym interpretacja, a czego dotyczy wartościowanie i ocenianie (komentarz nauczyciela) Omówiono tylko analizę.
P.d. s. 10 - tylko zadania z analizy. Jedno można pominąć.
L5 (13 IX 2022): Tok analizy, interpretacji i wartościowania - praca z fragmentami Odysei Homera.
Praca z fr. Odysei Homera (s. 9). Uczniowie próbują przejść przez wymienione fazy: analizy, interpretacji, wartościowania. Warto wykorzystać pytania pod tekstem.
Konteksty i ich znaczenie w toku interpretacji.
Sposoby obecności problematyki egzystencjalnej w utworze.
L6 (13 IX 2022): Klasyfikacje literatury.
Zagadnienie wstępne:
Czym według ciebie wyróżniają się utwory literackie w porównaniu z tekstami o innym charakterze (np. naukowymi czy dziennikarskimi)?
Dalszy tok lekcji:
1. Wyznaczniki literatury - swobodne wypowiedzi uczniów na temat wyróżników utworów literackich, czyli tzw. literatury pięknej.
Wykaz wyznaczników (funkcja estetyczna, fikcyjność, obrazowość, specjalne ukształtowanie języka).
2. Rodzaje literackie - analiza tabeli (s. 13).
3. Praca z tekstami: fr. Odysei Homera i wiersz Żona Lota Wisławy Szymborskiej:
- porównanie konstrukcji osób mówiących (podmiotów wypowiedzi),
- cechy rodzajowe,
- kwestie czasu.
P.d. Fr. Odysei s. 15. Umieć przedstawić tok wydarzeń.
L7 (16 IX 2022): Rodzaje literackie i ich wyróżniki (analiza tekstów epickich i lirycznych).
Praca z podr. s. 12.
Odyseja Homera, s. 15.
Żona Lota Wisławy Szymborskiej, s. 16.
Zad. 1, 5, 7, s. 17.
P.d.
S. 17, zad. 2, 3, 4, 6.
L8 (20 IX 2022): Znaki wokół nas.
Wyjaśnij różnice między literaturą a retoryką.
1. Pojęcie znaku (element znaczący i znaczony) (s. 18).
2. Rodzaje znaków:
, a) oznaki (symptomy),
b) znaki umowne:
- symboliczne (konwencjonalne),
- ikoniczne (ikonograficzne).
3. Znaki języka naturalnego.
Zad. s. 19: 4 (w wymienionych znakach uczniowie wskazują element znaczący i znaczony), 1, 6.
P.d. Pięć zadań wybranych s. 19.
L9 (20 IX 2022): Język - narzędzie porozumienia.
1. Akt komunikacji (analiza schematu s. 22).
2. Funkcje języka związane z aktem komunikacji.
P.d. Materiał z podręcznika jako uzupełnienie lekcji - przeanalizować.
L10 (23 IX 2022): Biblijne źródła kultury europejskiej.
1. Czas powstania Biblii.
2. Języki biblijne.
3. Podział ksiąg biblijnych.
4. Pochodzenie wyrazu Biblia. 5. Pojęcia: sacrum, profanum, testament.
6. Styl biblijny.
Praca z tekstem Anny Świderkówny Rozmowy o Biblii (zad. s. 28: 1, 2).
P.d. Znajomość faktów dotyczących Biblii. Opanować biblizmy s. 29.
L11 (27 IX 2022): Historia Abrahama.
Rdz 22,1-18. Tok pracy (s. 38-39): analiza, interpretacja, wartości i postawy, wypowiedź pisemna.
Omówiono zad. znaczną część zadań.
P.d. S. 37, zad. 13 (w formie pisemnej).
L12 (27 IX 2022): Cierpienie w Biblii – Księga Hioba.
1. Problem niezawinionego cierpienie w kontekście losów Abrahama i Hioba. 2. Forma gatunkowa i kontekst religijny Księgi Hioba (s. 46) - praca z podręcznikiem.
. 3. Sytuacja egzystencjalna Hioba.
4. Przekształcanie pytań Hioba w twierdzenia o losie człowieka (zad. 7. s. 48).
Uwaga! 5 X (wt.) kartkówka s. 26-29, Abraham, Hiob.
P.d. S. 48, zad. 5, 6, 7, 10.
L13 (30 IX 2022): Życie, śmierć i los – Księga Koheleta.
Cel lekcji:
Przedstawisz wymowę fr. Księgi Koheleta i zinterpretujesz sens wyrażenia vanitas vanitatum et omnia vanitas.
Kryteria sukcesu:
1. Wyjaśniam pochodzenie nazw: Księga Koheleta i Księga Eklezjasty.
2. Rozumiem pojęcie vanitas i wskazuję w tekście miejsca zawierające ten motyw.
3. Analizuję budowę składniową wypowiedzeń, rozróżniam zdania i równoważniki zdań.
4. Wskazuję aforyzmy i wyjaśniam ich sens.
P.d. S. 54, zad. 11. Nie podano.
L14 (4 X 2022): Biblia (sprawdzian).
L15 (4 X 2022): Miłość nie tylko duchowa (Pieśń nad Pieśniami).
Interpretacja fr. tekstu s. 59. Cel Lekcji:
Dokonasz interpretacji Pnp w sensie dosłownym i alegorycznym oraz w odniesieniu do symboliki obecnej w utworze.
Kryteria sukcesu:
1. Interpretuję fr. PnP jako relację między Oblubieńcem i Oblubienicą, zwracam uwagę na sposób opisywania miłości.
2. Interpretuję utwór w sensie alegorycznym wg tradycji judaistycznej i chrześcijańskiej.
3. Określam funkcję środków stylistycznych, przede wszystkim porównań i wykrzyknień.
4. Redaguję samodzielnie pkt 4. kryterium. Np. Wyjaśniam symbolikę gołębicy, jabłoni, lilii i cierni.
Parabola jest opowieścią (przypowieścią) zawierającą sens dosłowny i przenośny (alegoryczny). Parabolami są bajki, przypowieści z Nowego Testamentu, różne fragmenty tekstów zawierające opowieści.
P.d. Wybrane zadanie z zakresu 10-12, s. 60.
L16 (11 X 2022): Świat poezji biblijnej – psalmy.
Na ocenę:
1. Wyjaśnij, na czym polega sens dosłowny i alegoryczny Pieśni nad Pieśniami.
2. Jaki obraz Boga i człowieka wyłania się z poznanych przez Ciebie ostatnio tekstów?
3. Jaką rolę odgrywa sposób przedstawienia przyrody w Księdze Koheleta?
Cel lekcji:
Dokonasz interpretacji Psalmu 13 i Psalmu 47, zaklasyfikujesz je oraz omówisz relacje między Bogiem a człowiekiem ukazane w tekstach.
Kryteria sukcesu:
1. Omawiam psalm jako gatunek - podaję co najmniej siedem cech.
2. Znam rodzaje psalmów i znam zasady tego podziału.
3. Wskazuję w Psalmie 13 dwa paralelizmy składniowe lub znaczeniowe oraz określam ich funkcje.
4. Wskazuję w Psalmie 47 zdania rozkazujące, zdania w czasie teraźniejszym i przeszłym oraz określam ich funkcje.
5. Przedstawiam obraz Boga i człowieka ukazany w obu utworach.
L17 (11 X 2022): Biblijna wizja końca świata. Realizacja tematu lekcji (podr. s. 76).
1. Geneza Apokalipsy św. Jana.
2. Apokalipsa jako gatunek. Etymologia nazwy gatunku.
3. Element wizyjny w utworze - definicja wizji.
4. Cel, dla którego Apokalipsa została napisana.
SPRAWDZIAN Z BIBLII.
L18 (18 X 2022): Sprawdzian z Biblii.
L19 (18 X 2022): Motywy biblijne. Podr. s. 79.
Przygotuj krótką informację o każdym z motywów biblijnych (w oparciu o s. 79).
1. Nazwa motywu.
2. Tytuł księgi.
3. Kto jest bohaterem - jego krótka charakterystyka.
4. W jaki sposób ten motyw jest przedstawiony i jaką prawdę uświadamia.
L20 (21 X 2022): Antyczne źródła literatury.
Podr. s. 88.
1. Okresy literatury antycznej:
a) okres archaiczny (IX-VI w. p.n.e.),
b) okres klasyczny (V-IV w. p.n.e.,
c) okres hellenistyczny (III-I w. p.n.e.),
d) okres rzymski (I w. p.n.e.-V w. n.e.).
2. W jaki sposób Aystoteles rozumiał poezję?
3. Tematyka literatury greckiej.
P.d.
1. Sporządź wykaz tematów literatury antycznej.
2. Zad. 1, 2 str. 92.
L21 (4 XI 2022): Wnioski z analizy pracy klasowej (Biblia).
Podano L22. Rozpoczęto pracę nad zad. 1., s. 92.
P.d. S. 92, zad. 2. i 5.
L22 (8 XI 2020): Tematyka miłosna w liryce greckiej (Safona).
Podr. s. 91.
Cel lekcji:
Dokonasz interpretacji wiersza Safony Wydaje mi się samym bogom równy, zwracając uwagę na sposób mówienia o emocjach i doznaniach psychosomatycznych.
Kryteria sukcesu:
1. Analizuję sytuację liryczną (podmiot liryczny, adresat, osoba trzecia).
2. Wyjaśniam, o jakich doznaniach emocjonalnych i psychosomatycznych jest mowa w wierszu.
3. Redaguję własne kryterium sukcesu.
L23 (8 XI 2022): Tematyka patriotyczna w liryce greckiej (Tyrtajos).
Podr. s. 93.
Cel lekcji:
Interpretujesz wiersz Rzecz to piękna... Tyrtajosa w kontekście sposobów wyrażania zachęty do obrony ojczyzny, zwracając uwagę na zastosowane w utworze środki retoryczne i analizując budowę składniową zdań oraz czas i tryb czasowników.
Kryteria sukcesu:
1. Wyjaśniam funkcję zastosowania w utworze czasu teraźniejszego, trybu przypuszczającego i rozkazującego.
2. Wyciągam wnioski na temat sposobu argumentowania Tyrtajosa i motywowania do walki o wolność ojczyzny.
3. Charakteryzuję obraz idealnego wojownika.
4. Wyjaśniam pojęcie poezja tyrtejska.
Na lekcji następnej będą rozliczanie kryteria sukcesu z obydwu ostatnich lekcji.
L24 (15 XI 2022): Filozofia sztuką życia.
Podr. s. 95.
Cel lekcji:
Poznasz podstawowe informacje o początkach filozofii greckiej oraz poglądy Sokratesa.
Kryteria sukcesu:
1. Definiuję pojęcie filozofii i określam jej miejsce względem mitologii i religii.
2. Znam podstawowe informacje o Sokratesie i okolicznościach jego śmierci.
3. Przedstawiam podstawowe poglądy i koncepcje Sokratesa (heureza).
4. Interpretuję fragment Obrony Sokratesa autorstwa jego ucznia - Platona, zwracając uwagę na tezę ogólną.
L25 (15 XI 2022): Mit o złotym wieku.
Podr. s. 107.
Cel lekcji:
Potrafisz przedstawić wyobrażenia Greków (obecne w mitach) na temat pojawienia się człowieka oraz na temat czterech wieków ludzkości, a następnie będziesz umiał porównać wyobrażenia Greków z wersją biblijną dotyczącą stworzenia człowieka.
Kryteria sukcesu:
1. Definiuję pojęcie mitu.
2. Omawiam mitologiczne wyobrażenia na temat stworzenia człowieka.
3. Opisuję cztery wieki ludzkości według mitologii greckiej.
4. Redaguję notatkę syntetyzującą zawierającą porównanie wyobrażeń mitologicznych i biblijnych na temat powstania świata i pojawienia się człowieka.
L26 (18 XI 2022): Powstanie świata i pojawienie się człowieka ukazane w mitologii greckiej.
Sprawdzenie kryteriów z poprzedniej lekcji.
Podr. s. 111.
Praca z fr. książki Mitologia Jana Parandowskiego - Narodziny świata (s. 36-49).
Cel lekcji:
Potrafisz opisać wyobrażenia Greków na temat powstania świata, wyłonienia się pierwszych bogów oraz pojawienia się człowieka.
Kryteria sukcesu:
1. Streszczam mit przedstawiający początek świata oraz pojawienie się pierwszych bogów (od Uranosa i Gai, poprzez Kronosa i Reję, po Dzeusa).
2. Wyjaśniam motywy mitologiczne: Tartar, róg obfitości, egida, potop.
3. Kojarzę postacie bogów z przestrzeniami ich władania (Posejdon, Hades, Demeter, Hera, Zeus, Ares, Afrodyta).
P.d. Porównaj obraz stworzenia świata i człowieka w mitologii greckiej i Biblii.
L27 (22 XI 2022): Pojedynek bez szans na zwycięstwo (Apollo i Marsjasz).
Spr. wg kryteriów i p.d.
Krótki quiz z narodzin świata (quizizz).
Podr. s. 112
Cel lekcji:
Potrafisz streścić mit o pojedynku Apollina z Marsjaszem oraz porównujesz ten mit ze sposobem ukazania motywu pojedynku w wierszu Zbigniewa Herberta Apollo i Marsjasz.
Kryteria sukcesu:
1. Wyjaśniam sposób postrzegania przez Greków bogów i ich relacji z ludźmi (problem rywalizacji i jej skutków).
2. Przedstawiam w skrócie mit o pojedynku Ateny z Arachne.
3. Charakteryzuję sylwetkę Apollina ukazaną w wierszu Herberta i oceniam postępowanie boga.
4. Wyjaśniam, w jaki sposób opisane zostało w wierszu cierpienie Marsjasza.
Podsumowanie:
Dzisiejsza lekcja uświadomiła mi ... .
Poznanie mitu o pojedynku Apollina i Marsjasza oraz wiersza Herberta dało mi możliwość... .
L28 (22 XI 2022): Frazeologizmy antyczne (mitologizmy).
Realizacja tematu lekcji - analiza frazeologizmów (s. 115)
P.d.
1. Zbuduj trzy zdania z frazeologizmami.
2. Mit o Demeter i Persefonie - opowiadam.
L29 (25 XI 2022): Tęsknota na wieki - mit o Demeter.
Cel lekcji:
Poznasz mit o Demeter i Persefonie, dokonasz interpretacji fragmentu tekstu w tłumaczeniu Zygmunta Kubiaka i wyjaśnisz, jakie prawdy o ludzkim losie przedstawia ten fragment.
Kryteria sukcesu:
1. Opowiadam wydarzenia ukazane w micie o Demeter i Persefonie.
2. Redaguję własną definicję archetypu.
3. Wyjaśniam, jakie prawdy o człowieku wyraża mit i czego archetypem są Demeter i Persefona.
4. Interpretuję odniesienia mitu do przyrody.
P.d.
Jedno wybrane zadanie z zakresu 7-9, s. 121.
L30 (29 XI 2022): Miłość silniejsza niż śmierć (Orfeusz i Eurydyka).
Analiza p.d. - potraktować punkty z lekcji jako kryteria sukcesu. Obligatoryjnie zad. 7-9. s. 121.
Podr. s. 123.
Cel lekcji:
Znasz mit o Orfeuszu i Eurydyce oraz wyjaśniasz, w jaki sposób odniósł się do postaci Orfeusza Jacek Kaczmarski w utworze Przechadzka z Orfeuszem.
Kryteria sukcesu:
1. Streszczam mit o Orfeuszu i Eurydyce.
2. Określam funkcje użycia czasu i trybu czasowników w utworze Jacka Kaczmarskiego Przechadzka z Orfeuszem.
3. Odnajduję w kreacji postaci Orfeusza elementy archetypu poety.
4. Porównuję zakończenie utworu Kaczmarskiego z mitologiczną opowieścią o Orfeuszu.
Zadania sprawdzające (informacja zwrotna):
Które zdanie jest prawdziwe: Piekło to inni (Sartre) czy W sobie masz swój Hades (Kaczmarski). Uzasadnij.
W jaki sposób artyści wykorzystują w swoich dziełach motywy mitologiczne? Omów zagadnienie w oparciu o wiersz Przechadzka z Orfeuszem Jacka Kaczmarskiego i odnieś się do innych tekstów kultury.
L31 (29 XI 2022): Symbolika grecko-rzymska (zwierzęta, rośliny, przedmioty).
Podr. s. 124.
Czego symbolem mogą być:
a) orzeł,
b) sowa,
c) paw,
d) pegaz,
e) zboże,
f) laur,
g) waga,
h) róg obfitości,
i) kaduceusz.
Praca na lekcji - krzyżówka lub pytania do quizu.
Podr. Odpowiedź na pytanie pod tematem lub krzyżówka (quiz).
L32 (2 XII 2022): Walka i wojna w Iliadzie Homera.
Na ocenę:
Symbolika grecko-rzymska.
Podr. s. 126:
Cel lekcji:
Poznasz cechy eposu bohaterskiego i rozpoznasz je w Iliadzie Homera oraz porównasz bohaterów fragmentu: Achillesa i Hektora, zwracają uwagę na funkcje zastosowanych środków stylistycznych (epitetów i porównań homeryckich).
Kryteria sukcesu:
1. Wymieniam cechy eposu rycerskiego.
2. Przedstawiam wydarzenia ukazane w mitologii i związane z konfliktem między Grecją a Troją.
3. Charakteryzuję narratora relacjonującego pojedynek Achillesa z Hektorem (między innymi na podstawie środków stylistycznych, np. epitetów).
4. Analizuję wybrane porównanie homeryckie i wskazuję w nim człon porównywany i porównujący.
5. Rozważam kwestię heroizmu wybranego bohatera.
6. Wyjaśniam kontekst religijny prośby, jaką wyraził umierający Hektor.
Praca domowa:
1. Kryteria pozostałe (4-6).
2. Wybrane zadanie z zakresu 10-13, s. 129.
L33 (6 XII 2022): Pycha i przebaczenie w Iliadzie Homera.
Spr. p.d.
Podr. s. 130.
Cel lekcji:
Poznasz fragment Iliady Homera przedstawiający wizytę Priama u Achillesa i dokonasz jego interpretacji w kontekście egzystencjalnym (bohaterowie wobec losu człowieka).
Kryteria sukcesu:
1. Streszczam (w oparciu o plan) przebieg spotkania Priama z Achillesem.
2. Wyjaśniam przyczyny zmian emocjonalnych u Achillesa - określam przyczyny oddania zwłok Hektora ojcu.
3. Interpretuję wypowiedź Achillesa o ludzkim losie.
Kryterium nr 3 jako temat L34.
L34 (6 XII 2022): Bohaterowie Iliady o losie człowieka.
W oparciu głównie o zad. 9. i 10. (s. 133).
L35 (9 XII 2022): Siła perswazji - sposoby argumentacji.
Podr. s. 134.
Cel lekcji:
Poznasz cele perswazji oraz zasady kompozycji mowy oraz dokonasz analizy fr. Iliady pod kątem sposobów argumentacji.
Kryteria sukcesu:
1. Wyjaśniam pojęcie perswazji i manipulacji językowej.
2. Znam zasady kompozycji mowy.
3. Analizuję wystąpienie Agamemnona i wskazuję wstęp ze zwrotem do słuchaczy, argumentację oraz zakończenie z konkluzją.
4. Póbuję odnaleźć w tekście opowiadanie i jeśli znajduję, to rekonstruuję przebieg wydarzeń.
5. Przedstaw tok argumentacji Agamemnona.
L36 (13 XII 2022): Filmowe ujęcia Iliady Homera.
Troja - do 35'.
Walka Achillesa i Hektora - 5'13"
L37 (13 XII 2022): Wędrówka w Odysei Homera.
1. U źródeł kultury śródziemnomorskiej - obraz codzienności w opowieści zakorzenionej w mitach (podr. s. 138).
2. Podróże Odyseusza - basen Morza Śródziemnego (kontekst geograficzny).
3. Między przestrzenią rzeczywistą a fantastyczną - dwupłaszczyznowość świata przedstawionego.
4. Interpretacja fr. Odysei (s. 139-141) - zad. 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 s. 142.
Trojańska Odyseja - 1g 30'
P.d. Zad. 8-11, s. 142-143.
L38 (16 XII 2022): Losy Odyseusza jako przykład toposu homo viator - czy wędrówka może stanowić wartość?
Na ocenę: interpretacja fr. Odysei (s. 139). Realizacja tematu lekcji.
Odyseusz i Penelopa jako archetypy miłości małżeńskiej i wierności.
S. 143, zad. 11, ...
UWAGA! Wypożyczyć Antygonę! Obowiązuje znajomość treści.
L39 (20 XII 2022): Antygona Sofoklesa - tragedia wzorcowa.
Podr. s. 148.
Cel lekcji:
Poznasz cechy tragedii jako gatunku oraz kontekst mitologiczny dotyczący tła wydarzeń ukazanych w Antygonie.
Kryteria sukcesu:
1. Wyjaśniam pojęcie tragedia oraz podaję jej cechy gatunkowe.
2. Omawiam kontekst mitologiczny związany z mitami tebańskimi - określam przyczynę nieszczęść rodu Labdakidów, do którego należy Antygona.
3. Opisuję sytuację wyłaniającą się z rozmowy sióstr na początku Prologu.
L40 (20 XII 2022): Postawy i charaktery Antygony oraz Ismeny - gdzie mogą tkwić przyczyny ich odmienności?
W oparciu o wnioski z poprzedniej lekcji.
Zad. z s. 151. Zad. 6.
L41 (3 I 2023): Racje Antygony wobec racji Kreona.
Zadania jawne CKE:
1. Motyw cierpienia po stracie bliskich.
2. Konflikt racji moralnych.
3. Jak literatura antyczna przedstawia tragizm ludzkiego losu?
Podr. s. 152-154.
L42 (3 I 2023): Racje Kreona przeciw racjom Antygony.
Cele lekcji. Uczeń:
1. Zna kontekst historyczno-polityczny dotyczący systemu sprawowania władzy w Atenach i Tebach.
2. Potrafi zinterpretować wskazany fragment tragedii antycznej, rozwijając pojawiające się w nim problemy dotyczące racji bohaterów.
Przebieg lekcji:
1. Praca z fr. podr. s. 156 (Ateny - demokracja, Teby - porządek despotyczny, monarchia).
2. Interpretacja fr. tekstu (wypowiedzi poszczególnych bohaterów) - wyodrębnianie problemów.
3. Zad. z analiz (s. 159).
P.d. S. 159, zad. 1-6.
L43 (13 I 2023): Hybris, wina tragiczna i ironia tragiczna - interpretacja Antygony Sofoklesa.
Cele lekcji. Uczeń:
1. Rozumie i potrafi stosować w wypowiedzi pojęcia: hybris, wina tragiczna, ironia tragiczna.
2. Przedstawia racje bohaterów, opowiada się za jednym z nich i uzasadnia swoje zdanie.
Przebieg lekcji:
1. Definicja pojęć: hybris, wina tragiczna, ironia tragiczna (s. 159).
2. Krótka praca nad zad. 12.
P.d. Zad. 7, 8, 9 oraz trzy wybrane z zakresu zad. 10-14.
L44 (31 I 2023): Przestrzeń teatru greckiego i obrzędy religijne jako jego źródło.
Podr. s. 160.
Cel lekcji:
Poznasz budowę teatru greckiego, elementy stroju aktorskiego oraz religijne korzenie tragedii jako gatunku.
Kryteria sukcesu:
1. Wyjaśniam etymologię pojęcia tragedia.
2. Wskazuję elementy przestrzeni teatru greckiego (theatron, orchestra, proskenion, skene i wyjaśniam rolę każdego z nich.
3. Określam funkcje maski teatralnej i koturnów oraz płaszcza.
Ad. 1.
Tragos – w starożytnej Grecji była to ofiara oczyszczalna z kozła, którą składali mieszkańcy Aten w czasie uroczystej procesji, otwierającej tak zwane Dionizje Wielkie. W czasie tej uroczystości śpiewano dytyramb -pieśń ku czci Dionizosa; następnie rozpczynano przedstawienia teatralne. Zatem tragos to kozioł, a ode to pieśń - innymi słowa tragedia oznacza pieśń kozła Teatr gecki - podsumowanie:
1. Z którym elementem teatru greckiego związany jest wyraz scena?
2. Jakie dwie funkcje pełniła maska teatralna?
3. W jakim celu stosowano koturny i długie płaszcze aktorskie?
L45 (31 I 2023): Herodot czytany przez Kapuścińskiego.
Realizacja tematu:
1. Dzieje Herodota z Halikarnasu - arcydzieło prozy greckiej i źródło wiedzy historycznej oraz kulturowej - V w. p.n.e.(s. 168).
2. Sylwetka Ryszarda Kapuścińskiego i jego dokonania reporterskie.
3. Relatywizm i pluralizm kulturowy zamiast etnocentryzmu i ksenofobii (pojęcia s. 171).
4. Praca z tekstem:
P.d. S. 171, zad. 4, 5, 7, 9, 10.
L46 (3 II 2023): Epikureizm i stoicyzm Horacego.
Ksenofobia czy pluralizm kulturowy? Wnioski z pracy domowej.
1. Pieśń jako gatunek (s. 184).
2. Sylwetka Horacego - rola Mecenasa.
3. Między epikureizmem a stoicyzmem.
4. Interpretacja Pieśni zimowej (s. 186). Tym razem najpierw analiza zadań i fotografii Piazza del Popolo (dawnego Pola Marsowgo) w Rzymie. Następnie redagowanie tezy i argumentów.
Któremu kierunkowi filozoficznemu bliższy jest ten wiersz i dlaczego? W argumentacji wskaż odpowiednie fragmenty i jej zinterpretuj. P.d. Jak wyżej - notatka. Również interpretacja poszczególnych strof.
ZASTĘPSTWO (7 II 2023): Interpretacja wiersza Do Pompejusza Grosfusa Horacego.
Podr. s. 190-191, zad. z analizy i interpretacji.
L47-48 (7 II 2023): Praca klasowa - wypracowanie zgodne ze standardami maturalnymi (literatura Greków).
L49 (10 II 2023): Trwałe i ulotne wartości w życiu człowieka - interpretacja pieśni Horacego Do Mecenasa.
1. Na ocenę: interpretacja Pieśni zimowej Horacego (s. 186) i wiersza Do Pompejusza Grosfusa (s. 190).
2. Praca z tekstem Do Mecenasa (s. 188).
L50 (28 II 2023): Wnioski z analizy pracy klasowej - wypracowanie (standardy maturalne).
L51 (28 II 2023): Poeta natchniony: Horacy, Exegi monumentum.
1. Kontekst literacki (s. 192).
2. Interpretacja wiersza Wzniosłem pomnik (s. 193).
Zadania z analizy: 1-4.
Zadania z interpretacji 5-9.
P.d. S. 194, zad. 10-14 (jedno wybrane).
L52 (3 III 2023): Horacy jako wychowawca (Ojczyzna - okrętem).
1. Poeta wobec swojej twórczości. Zredaguj wypowiedź ustną, odwołaj się do wiersza Horacego Wzniosłem pomnik.
2. Kontekst historyczny poezji patriotycznej Horacego (s. 195).
3. Interpretacja wiersza Ojczyzna - okrętem (s. 195).
P.d. Obowiązują zadania z interpretacji s. 196, zad. 7-10.
L53 (7 III 2023): Motywy antyczne - podsumowanie.
Interpretacja wiersza (s. 195).
Jak przygotować prezentację? Przydział motywów do prezentacji (wg s. 199).
Praca w parach:
1. Motyw cierpienia.
2. Motyw miłości.
... .
P.d. Jeden motyw wybrany, a drugi - wskazany (na ocenę).
L54 (7 III 2023): Język oficjalny i nieoficjalny.
1. Odmiany języka (s. 200).
2. Formy użytkowe.
3. Zasady konstruowania form użytkowych.
4. Praca nad wybraną formą użytkową (ćw. s. 202).
L55 (10 III 2023): Wpływ kultury starożytnej na frazeologię współczesnej polszczyzny.
Prezentacja przydzielonego motywu (s. 199).
Tworzenie własnego tekstu - wypowiedź ustna (s. 208).
1. Wyjaśnij pochodzenie i znaczenia związków frazeologicznych: stajnia Augiasza, między Scyllą a Charybdą, pyrrusowe zwycięstwo, węzeł gordyjski, ktoś przekracza Rubikon, plagi egipskie, chimeryczny nastrój.
2. Prezentacja jak na dzisiejszą lekcję lub zad. 2, s. 209 (będzie do dyspozycji tylko wiersz Herberta).
Podano L56.
Przygotuj krótką charakterystykę epoki średniowiecza w oparciu o podręcznik i inne źródło (212-213).
ŚREDNIOWIECZE
L56 (14 III 2023): Tysiąc lat kultury średniowiecza.
Praca z podręcznikiem (s. 212):
1. Średniowiecze w Europie i w Polsce - rzut oka na mapę Europy (s. 212).
2. Kontekst historyczny - podstawowe fakty i chronologia (wyjątkowość okresu "jesieni średniowiecza").
3. Nazwa epoki.
4. Co dało Polsce przyjęcie chrześcijaństwa? Jaka była cena decyzji Mieszka I?
5. Uniwersalizm kultury średniowiecza: zjawisko pozytywne czy negatywne?
6. Symbolika liczby cztery oraz inne liczby symboliczne wpisane w plan idealnego kościoła wg Honnecourta (s. 213).
7. Funkcje łaciny a funkcje języków narodowych (na czym polega paradoks).
8. Średniowieczna symbolika zwierząt (bestiarium) (s. 214).
Praca z tekstem Kultura średniowiecznej Europy J. Le Goffa.
Podr. s. 221.
Praca z tekstem J. Le Goffa Kultura średniowiecznej Europy (s. 215):
Zadania z zakresu analizy (s. 215-216).
Symboliczne postrzeganie świata w epoce średniowiecza.
1. Sprawdzenie zadań z zakresu analizy.
a) przedmioty materialne jako symbole prowadzące do świata ukrytego, idealnego i duchowego,
b) minerały, rośliny (głównie kwiaty), zwierzęta - źródła symboli.
2. Zadania z zakresu interpretacji (s. 216).
3. Wnioski dotyczące tematu lekcji.
L57 (14 III 2023): Język jako system znaków.
Omówiono podstawowe pojęcia i fonem.
P.d. S. 223, trzy wybrane zadania.
L58 (24 III 2023): Bogurodzica - poetycki traktat teologiczny.
Zadania kontrolne:
1. Wyjaśnij pojęcia: fleksja, deklinacja, koniugacja.
2. Po co jest potrzebna w języku fleksja?
3. Czym się różni słowotwórstwo od fleksji?
4. Wyodrębnij elementy fleksyjne i słowotwórcze w wyrazach: pod-skocz-ysz i księg-arni-a.
1. Okoliczności powstania Bogurodzicy (s. 224).
2. Idea pośrednictwa i motyw deesis.
3. Zad. 1. s. 227.
P.d. S. 227, zad. 5-9, jedno można pominąć.
L59 (28 III 2023): Bogurodzica – pierwszy polski hymn.
1. Hymn jako gatunek.
2. Kontekst religijny.
3. Kontekst historyczny.
4. Kontekst polityczny.
5. Kontekst literacki.
S. 229, zad. 4-6.
L60 (28 III 2023): Średniowieczna mowa uczuć w Lamencie świętokrzyskim.
1. Jaką rolę może odgrywać tytuł i w jaki sposób utwory mogły otrzymywać różne tytuły (s. 234).
2. Przynależność gatunkowa utworu (plankt, lament).
3. Lament świętokrzyski jako apokryf.
4. Pieta jako sposób przedstawienia Matki Boskiej i Chrystusa.
S. 236, zad. 1, 2.
P.d. S. 236-237, zad. 3-12: nieparzyści - nieparzyste, parzyści - parzyste.
L61 (4 IV 2023): Wizerunek Matki Boskiej w Bogurodzicy i w Lamencie świętokrzyskim.
Praca w parach lub trójkach. Uczniowie wybierają kryteria porównania s. 237 zad. 16 lub kryteria porównania z koła interpretacji.
L62 (4 IV 2023): Średniowieczny wzór rycerza (Pieśń o Rolandzie).
1. Antyczne pierwowzory etosu rycerskiego (s. 238).
2. Kontekst historyczny.
3. Pieśń o Rolandzie jako przykład literatury parenetycznej i propagandowej.
4. Gatunek: chanson de geste ('pieśń o czynach').
S. 240, zad. 1-3.
P.d. S. 240, zad. 4-5 oraz jedno wybrane z 8-12 (parzyści z parzystych).
L63 (21 IV 2023): Porównanie postaw heroicznych bohaterów literatury antycznej i średniowiecznej.
Przekazać wydruki zadań jawnych CKE (s. 4-5).
1. Analiza pracy domowej.
2. Kontekst historyczny: kultura arabska i czasy rekonkwisty - grafika s. 241 (Dziedziniec Lwów, zaspół pałacowy Alhambra, Granada).
3. Zad. 12, s. 241 - porównanie
a) Rzecz to piękna Tyrtajosa (s. 93)
b) Iliada Homera (s. 127)
c) Pieśń o Rolandzie
L64 (25 IV 2023): Średniowieczny wzór władcy (Kronika polska Galla Anonima).
Praca z podr. s. 242.
1. W jakim języku została napisana Kronika polska Galla Anonima?
2. Kto jest głównym bohaterem tego dzieła?
Zagadnienia problemowe:
1. Co wiemy o autorze Kroniki polskiej? (mnich benedyktyński z Francji lub z Lido koło Wenecji; pisze kronikę na dworze księcia Bolesława Krzywoustego na początku XII w., "by za darmo nie jeść polskiego chleba").
2. Rola łaciny i sposób jej wykorzystania przez Galla Anonima (sytuacja języka polskiego w tamtym czasie - pierwsze słowa polskie w różnych dokumentach: Bulla gnieźnieńska z 1136 r. - ponad 400 nazw własnych, nazw miejscowości i nazwisk; pierwsze zdanie w języku polskim w Księdze henrykowskiej z końca XIII w. ).
3. Kronika jako gatunek.
4. Zad. s. 245, 1-3.
L65 (25 IV 2023): Bolesław Chrobry jako średniowieczny ideał władcy.
S. 245, zad. 11 - punkt wyjścia tematu lekcji.
Przebieg spotkania cesarza Ottona III z Bolesławem Chrobrym, wymieniane dary i ich znaczenie religijne oraz polityczne, cel Chrobrego i jego wizerunek jako władcy idealnego (cnoty).
Problem:
Bolesław Chrobry jest przez Galla Anonima określany jako sprawiedliwy, bezstronny i pobożny. Ale autor Kroniki polskiej wskazuje jeszcze na jedną cechę króla, która jest ważniejsza od wszystkich pozostałych. Wyjaśnij, o jaką cechę postawy władcy chodzi.
Również zad. 6-10 s. 245 oraz jedno wybrane (12. lub 13.).
L66 (28 IV 2023): Czym jest asceza? Legenda o świętym Aleksym.
I Realistyczny czy wyidealizowany wizerunek Bolesława Chrobrego w Kronice polskiej Galla Anonima. Wypowiedź należy zredagować tak, by znalazły się w niej odpowiedzi na pytania s. 245. Dodatkowo do wyboru zad. 12. lub 13.
II Realizacja tematu:
1. Okoliczności powstania Legendy o świętym Aleksym (s. 250).
2. Gatunek - żywot świętego: co znajdziemy w każdym żywocie świętego?
a) cudowne narodziny,
b) młodość (czasami grzeszna),
c) cuda (za życia i po śmierci).
3. Asceza - różne formy wyrzeczenia (rezygnacja z ziemskich przyjemności i fuga mundi, czyli ucieczka od świata: może być miejsce odludne albo słup).
4. Praca z tekstem - zad. 1-2, s. 254 (analiza).
P.d. Zad. s. 255, 13-17 (jedno można pominąć).
L67 (12 V 2023): Święty Franciszek - odmienny wzorzec świętego na tle postaw ascetów epoki średniowiecza.
1. Okoliczności powstania Kwiatków świętego Franciszka (XIII/XIV w., język włoski, anonimowy franciszkanin, język niemal naiwny).
2. Kim był święty Franciszek z Asyżu (kontekst biograficzny, s. 257).
3. Pojęcie franciszkanizmu.
P.d. 3. Zad. z analizy, s. 259.
L68 (16 V 2023): Które z idei wyznawanych przez świętego Franciszka pozostały ważne do dziś?
1. Jaki jest stosunek św. Franciszka do przyrody?
2. Porównaj model życia św. Aleksego (vita contemplativa) i św. Franciszka (vita activa).
3. Odnieś się do pytania z tematu lekcji i uzasadnij swoją odpowiedź.
Zob. zad. 17, s. 259.
L69 (16 V 2023): Danse macabre – taniec ze śmiercią (Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią).
1. W kontekście historycznym i epidemiologicznym - wielka dżuma w połowie XIV w. (s. 267).
2. Funkcje motywu danse macabre.
S. 271, zad. 1-5 z analizy.
P.d. S. 271, zad. z interpretacji i jedno wybrane z wartości i postaw.
L70 (19 V 2023): Ars moriendi (sztuka umierania) w literaturze i kulturze średniowiecza.
Punktem wyjścia zad. 15, s. 271 - redagowanie notatki syntetyzującej.
1. W jaki sposób przedstawiona została śmierć w utworze Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią?
2. Na czym polega motyw tańca śmierci?
3. Co to znaczyz, że Śmierć została przedstawiona w konwencji naturalistycznej?
4. Przepisz wybrane zadanie z wartości i postaw i je wykonaj.
P.d. S. 276, zad. z analizy oraz jedno wybrane z interpretacji.
L71 (23 V 2023): W krzywym zwierciadle satyry średniowiecznej (Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią).
Analiza fr. od s. 274, zad. 1 (kilka przykładów).
P.d. Zad. z analizy i interpretacji s. 276.
L72 (23 V 2023): Obrazy śmierci w utworze Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią oraz w wierszu Wywiad Mirona Białoszewskiego.
Zad. s. 276-277 oraz ustalenie kryteriów porównania utworów i na tej podstawie dokonanie porównania (np. kryterium: budowa utworu, wygląd śmierci, styl wypowiedzi (zarówno Śmierci, jak i Mistrzów), okoliczności pojawienia się śmierci, sposób wykonywania przez Śmierć jej zadania, reakcje bohaterów w momencie pojawienia się Śmierci...).
P.d.
1. S. 278, zad. 8.
L73 (2 VI 2023): Opowieść o miłości nieszczęśliwej w Dziejach Tristana i Izoldy.
Porównaj Rozmowę Mistrza Polikarpa ze Śmiercią oraz wiersz Wywiad Mirona Białoszewskiego.
Realizacja tematu lekcji: 1. Miłość i małżeństwo w epoce średniowiecza - notatka syntetyzująca (60-80 wyrazów). 2. Praca z fr. tekstu s. 280, zad. z analizy (1-4).
3. Źródła tekstu (s. 279).
4. Romans rycerski jako gatunek (poprzedzający powieść).
5. Kontekst literacki i kulturowy.
6. Symbolika nagiego dzielącego kochanków.
P.d. S. Tekst s. 284-285.
L74 (6 VI 2023): Symbolika miłości w romansie rycerskim Dzieje Tristana i Izoldy.
Podr. s. 283.
Realizacja tematu lekcji:
1. Kontekst muzyczny (w tle): Richard Wagner, opera Tristan i Izolda (1859)
2. Praca z tekstem, s. 284.
3. Istotne kwestie:
- symbolika kamieni:
beryl: symbolem wierności i miłości,
chalcedon: łagodzi gniew i pomaga znaleźć drogę do wewnętrznej inspiracji.
W jaki sposób artyści przedstawiają przyrodę i jakie może ona pełnić funkcje? Należy skupić się na motywie głogu.
- przyroda reaguje, odzwierciedla uczucia człowieka, jak gdyby zastępuje człowieka, kiedy ten umiera i realizuje za niego jakieś ważne, symboliczne działania.
Zagadnie do rozważenia:
Miłość: niszczy czy wzmacnia, a może wywiera inny wpływ na ludzi? Omów zagadnienie odnosząc się do Dziejów Tristana i Izoldy oraz innych tekstów kultury. Szkic krytyczny
L75 (6 VI 2023)): Poetycka summa średniowiecza (Boska komedia Dantego).
Podr. s. 287.
1. U źródeł tekstu, forma gatunkowa i kontekst kulturowy.
2. Praca z początkiem poematu (s. 289, zad. 1-8). Rozliczenie w formie interpretacji tekstu.
P.d.
1. Z kim związana jest postać Beatrycze z utworu Dantego?
2. Trzy wybrane zadania z interpretacji, w tym jedno pisemnie.
3. S. 289, zad. 9.
L76 (13 VI 2023): Średniowieczna wizja zaświatów w Boskiej komedii Dantego.
Na ocenę:
1. Kim są przewodnicy narratora-bohatera i dlaczego akurat oni oprowadzają go tych rejonach?
2. Jaką funkcję pełni obraz kobiety w Boskiej komedii?
3. Zad. 9. lub 10. s. 289.
Podr. s. 290.
Realizacja tematu:
1. Kontekst literacki (s. 290).
2. Interpretacja fr. tekstu - zad. 1-5 (s. 291).
3. Zad. 6 - czy strach przed karą jest dobrą motywacją?
Wykonane zadania: s. 291, zad. 1, 2, 3, 4, 5, 6
Pojmowanie śmierci w średniowieczu i obecnie. Wokół zad. 6., s. 292.
L77 (13 VI 2023): Czy strach przed karą jest dobrą motywacją? Dyskusja.
Podr. s. 291, zad. 6.
L78 (16 VI 2023): Średniowiecze - podsumowanie
Podr. s. 317.
L79 (20 VI 2023): Katedra fantastyczna.
Podr. s. 317.
L80 (20 VI 2023): Ćwiczenia podsumowujące.
Podr. s. 317.