1. Lata 90. XIX wieku i zjawiska mające miejsce w tym czasie.
2. Nazwy epoki.
3. Stosunek modernistów do natury.
dee 4. Fascynacja kulturą Wschodu (Orientu).
5. Charakterystyka epoki przez pryzmat kryzysów:
a) kryzys prawdy,
b) kryzys religii,
c) kryzys etyki,
d) kryzys estetyki,
e) kryzys człowieka.
Szczęście wielkiej energii... . Filozofia modernizmu.
1. Filozofia modernistyczna wobec filozofii epoki pozytywizmu.
2. Poglądy Arthura Schopenhauera i jego propozycja dróg ucieczki od życia (sztuka, nirwana, litość i miłosierdzie).
3. Filozofia Friedricha Nietzschego:
a) nihilizm,
b) relatywizm,
c) przewartościowanie wszystkich wartości,
c) koncepcja nadczłowieka.
4. Henri Bergson (intuicjonizm i witalizm).
Jedna śmierć w zamian za sto istnień... . Credo rosyjskiego nihilisty (Zbrodnia i kara Fiodora Dostojewskiego).
P.d. Zbrodnia i kara do str. 46.
Po prostu zabiłem... . Nowoczesna literacka psychologia zbrodni.
Przypomnienie filozofii F. Nietzschego i rozmowa o wrażeniach po lekturze pierwszych rozdziałów powieści.
Na podstawie pierwszych czterech rozdziałów Zbrodni i kary scharakteryzuj i oceń Rodiona Raskolnikowa. Rozważ kwestię, czy charakter, osobowość, system wartości i światopogląd miały wpływ na decyzję bohatera o popełnieniu zbrodni. Praca z fr. tekstu: podr. s. 31/tekst s. 56 (rozmowa między oficerem a studentem). Co jest w tej scenie kwestią kluczową?
Realizacja temaru - podr. s. 35.
Praca z tekstem: podr. s. 35/tekst s. 13 (u dołu) - rozmowa z Marmieładowem o ubóstwie i nędzy.
Praca z fr. tekstu s. 52-53 (porzucenie przez moment planu zbrodni i odczucia z tym związane.
CZYTAJ WIĘCEJ - SCENARIUSZ LEKCJI
L6 (9 IX 2019): Czymże byłabym bez Boga? Sonia Marmieładowa - grzesznica i święta.
Podr. s. 39.
L7 (11 IX 2019): Poetyka powieści polifonicznej na przykładzie Zbrodni i kary Fiodora Dostojewskiego.
Kartkówka
1. Czego dowiaduje się Raskolnikow od Marmieładowa o jego rodzinie?
2. Opisz dokładnie przebieg wizyty Raskolnikowa u Soni. Zwróć uwagę na gesty bohatera wobec Soni i jego wyjaśnienia tych gestów.
3. Jaki stosunek do Soni mieli więźniowie przebywający na katordze? Jak można wyjaśnić przyczynę takiego postrzegania Soni.
Praca z tekstem Bachtina Powieść polifoniczna s. 45-47.
L8 (11 IX 2019): W jaki sposób artyści przedstawiają w swoich utworach problem kary?
Praca w grupach:
1. W jaki sposób kara została przedstawiona w Zbrodni i karze: jak oddziałuje na bohatera i jak wpływa na jego los?
2. Znajdżcie tekst kultury zawierający motyw kary: z jakiej epoki jest to tekst i na czym polega związek problemu kary z tą epoką, jaką funkcję w życiu boahtera pełni kara, ... .
William Szekspir, Makbet:
- bohater zostaje ukarany śmiercią w pojedunku z Mukdafem, jest więc kara nieformalna, ale wynikająca z kodeksu rycerskiego; despota i zwyrodnialec zostaje zabity i ponadto Mukdag ścina mu głowę;
- ale wcześniej sumienie wymierza Makbetowi karę: prześladują go wizje (widzi na uczcie zakrwawione Banka), ulegają destrukcji jego relacje z otoczeniem.
Adam Mickiewicz, Pan Tadeusz:
- Jacek Soplica jest za zabicie Stolnika karany alienacją, społeczną niechęcią i odrzuceniem,
- jego decyzja życiowa wstąpienia do zakonu i realizacji misji emiasriusza to forma zadośćuczynienia, a przez to odrodzenia.
P.d. 1) Losy Swidrygajłowa - jak się kończą?
2) Sylwetka Łużyna - jego stosunek do Duni i intryga wobec Soni.
L9 (12 IX 2019): Dekadentyzm w poezji Młodej Polski (Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Koniec wieku XIX).
1. Dekadentyzm jako prąd ideowy i postawa człowieka wobec życia (s. 48).
2. Wskazanie trzech kluczowych miejsc w tekście Koniec wieku XIX:
- tytuł,
- pytania jednowyrazowe,
- symboliczne zwieszenie głowy w zamknięciu.
3. Redagowanie tezy.
P.d. Krótka notatka interpretacyjna do wiersza Stanisława Korab-Brzozowskiego O, przyjdź! (s. 52).
L10 (12 IX 2019): Krzywiłem ludzi prostych... . Współczesne oblicza dekadentyzmu (Marcin Świetlicki, Żegnanie, Zły ptak).
Teksty: s. 55, s.57.
L11 (16 IX 2019): Poezja miłosna wczoraj i dziś (Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Anna Świrszczyńska).
Podr. s. 59, s. 61.
1. Oblicza miłości młodopolskiej:
a) miłość jako uczucie niszczące ("femme fatale" - "kobieta fatalna",
b) miłość hedoniczna,
c) miłość dająca poczucie pełni (bliska miłości platonicznej)
L12 (16 IX 2019): Przejrzyste, zwiewne [...] błękitne zadumanie... . Impresjonizm w malarstwie i w poezji.
Dokonaj analizy obrazu Claude'a Monet Impresja. Wschód słońca i zapisz cechy impresjonizmu widoczne na obrazie:
- ulotna chwila, moment wyłaniania się Słońca, - wrażenie wywolane, - zatarcie konturów, brak wyrazistości.
Impresjonizm w literaturze:
- barwne widzenie,
- muzyczność (onomatopeje, instrumentacja głoskowa),
- podmiotowość widzenia,
Teza interpretacyjna do wiersza K. Przerwy-Tetmajera W lesie (s. 66).
Podmiot liryczny daje wyraz własnym odczuciom wywołanym przez obserwowaną przyrodę: niebo, las i łąkę. W wierszu dominuje technika impresjonistyczna. Pejzaż jest wyraźnie psychizowany.
P.d. Uzasadnij powyższą tezę i nie zapomnij o funkcji kilku wybranych środków stylistycznych (pisemnie).
L13 (18 IX 2019): Nade wszystko muzyki! Muzyczność i nastrojowość poezji impresjonistycznej.
Porównaj technikę impresjonistyczną stosowaną przez malarzy z tą samą techniką stosowaną przez poetów. W toku porównania odwołuj się do wybranych tekstów kultury.
Melodia mgieł nocnych ... (s. 68).
L14 (18 IX 2019): Wynaturzone okazy gatunku ludzkiego... . Obraz życia i pracy ludzi wykluczonych w Ludziach bezdomnych Stefana Żeromskiego.
1. Konwencja naturalistyczna w Ludziach bezdomnych Stefana Żeromskiego:
- maksymalne zbliżenie do rzeczywistości i pokazywanie jej ciemnych, fizjologicznych, biologicznych aspektów,
- narracja personalna (zamiast autorskiej), prowadzonona z perspektywy bohaterów,
P.d. S. 77 - parzyści, nieparzyści.
- gloryfikacja pracy (w jakimś sensie jej sakralizacja).
L15 (19 IX 2019): W czym może przejawiać się nędza bohaterów literackich i jakie postawy wobec nędzy są przez nich przyjmowane?
S. 78, zad.3. na samym dole - temat lekcji. Praca w grupach. Wskazanie tekstów kultury z motywem nędzy.
1. Zbrodnia i kara Fiodora Dostojewskiego:
- refleksje Marmieładowa na temat ubóstwa i nędzy,
- sytuacja Raskolnikowa i wpływ nędzy na decyzję bohatera o morderstwie lichwiarki,
2. Lalka Bolesława Prusa:
- sytuacja ekonomiczna mieszkańców Powiśla widziana oczyma Wokulskiego,
- trudne sytuacje życiowe bohaterów (Wysockiemu padł koń - jedyne źródło utrzymania,
- postawa prezesowej Zasławskiej wobec ludzkich problemów, w tym nędzy - w jej folwarku działa szpital, szkółka
3. Jean Francois Millet, Angelus - Anioł Pański (1859), obraz na str. 78:
- nędzarze, którzy przerywają swoją pracę i przyjmują postawy świadczące o głębokiej modlitwie, wielkim skupieniu na niej,
- Bóg jedynym oparciem w nędzy, nadzieją na lepszy los po śmierci.
Chavannes, Ubogi rybak.
L16 (19 IX 2019): Miłe, wykwintne, przyjemne sale... i mieszkanie [...] puste jak psiarnia. Idea domu i bezdomności w Ludziach bezdomnych Stefana Żeromskiego.
S. 79.
Jeszcze raz o narracji personalenj - s. 82 (ramka).
P.d. Tworzenie własnego tekstu s. 82 (u dołu) - rozprawka.
L17 (23 IX 2019): Czy bezdomoność może być więcej warta niż posiadanie domu? Analiza rozprawek.
Uczniowie czytają wstęp - analiza wstępu, wybór najciekawszego.
Teza interpretacyjna - kwestia złożoności tezy i uwzględniania kilku elementów kluczowych.
Argumenty.
Środki artystyczne i spsosób ich wiązania z argumentacją.
P.d. S. 67, zad. 1-6.
L18 (23 IX 2019): Słowo tajemnicze zawierające sens życia.... Symbole wyborów moralnych bohaterów powieści Żeromskiego Ludzie bezdomni.
1. Przykłady zastosowania konwencji impresjonistycznej, realistycznej i symbolicznejoraz ekspresjonistycznej.
2. Symbolizm - analiza przykładów.
- Wenus z Milo (s. 84) oglądana przez Judyma w Luwrze - co symbolizuje?
- Biedny rybak Chavannesa (s. 85) - przypomnienie wniosków z poprzedniej lekcji.
- rozdarta sosna.
Jaką rolę odgrywa w powieści motyw rzeźby Wenus z Milo i sposób jej odbioru przez Judyma?
P.d. Przygotowąc się do sądu nad Judymem.
L19 (25 IX 2019): Ten dług przeklęty... . Sąd nad Tomaszem Judymem.
1. Pojęcia, które powinny się pojawić w dyskusji: społecznik, neurotyk, postać tragiczna, nonkonformista, szaleniec, idealista, ....
2. Praca z tekstem s. 89.
3. Dyskusja.
Jak oceniasz decyzję Judyma o rozstaniu z Joanną Podborską? W swojej notatce użyj następujących określeń: społecznik, neurotyk, postać tragiczna, nonkonformista, szaleniec, idealista.
L20 (25 IX 2019): Rachuj no się, z łaski swej, ze słowami! Agresja i przemoc w języku.
1. Język i działanie (s. 90).
2. Analiza fr. Ludzi bezdomnych s. 91.
L21 (26 IX 2019): Zatopion w szum, krzak dzikiej róży... . Symbolizm w poezji młodopolskiej (Jan Kasprowicz, Krzak dzikiej różny w Ciemnych Smreczynach).
1. Charakterystyka symbolizmu:
- przeciw mimetyzmowi (odrzucenie tendencji do naśladowania rzeczywistości),
- ukryte znaczenia, dążenie do ich sugerowania,
- symbol: wieloznaczość, nieokreśloność, sugestia, odkrywanie tajemnic istnienia,
2. Symbol a alegoria (s. 94).
2. Interpretacja wiersza (s. 96).
- teza interpretacyjna:
W wierszu uwaga jest skoncentrowana na elementach przyrody tatrzańskiej, kreowanej za pomocą środków impresjonistycznych. Ale dwa zasadniczne elementy tej przyrody (krzak dzikiej różny i limba) przedstawiane są jako symbole odnoszące się do człowieka i stanowiące poetycką refleksję o ludzkiej egzystencji.
L22 (26 IX 2019): W ten letni tak piękny poranek... . Brzydota w poezji i sztuce (Charles Baudelaire, Padlina).
Praca wstępna w grupach:
- przypomnijcie sobie teksky kultury, które kojarzą się z brzydotą,
- po co artyści stosują elementy turpistyczne. 1. Skandal obyczajowy a nowa estetyka(s. 99).
2. Interpretacja wiersza - elementy turpizmu:
- sięganie po leksykę z języka potocznego (elementy wulgaryzacji),
- metafora ("much orkiestra") - łączenie elementów brzydoty z elementami piękna,
- ważnym zabiegiem artystycznym jest skierowanie słów podmiotu lirycznego do ukochanej i próba uświadomienia jej, że upodobni się do padliny.
3. Turpizm w kulturze (s. 101).
Teza do wiersza Stanisława Grochowiaka (s. 102).
P.d. S.103 - sam dół - praca domowa.
L23 (30 IX 2019): O szyby deszcz dzwoni... . Sposoby tworzenia nastroju w wierszu młodopolskim i współczesnym (Leopold Staff Deszcz jesienny, Piotr Sommer Liść klonu).
Analiza wiersza Deszcz jesienny (s. 111). Środki stylistyczne:
- sposób uzyskania dźwiękowej imitacji deszczu - instrumentacja głoskowa (samogłoski nosowe, spółgłoski szumiące i syczące),
- refreniczność,
- powtórzenia (wyrazy: deszcz, szklany, dal, ktoś - bardzo liczne, spójnik i,
Instrumentacja głoskowa i jej artystyczne efekty w wierszu (s. 112).
Natura a cywilizacja w wiersze P. Sommera (s. 114).
L24 (30 IX 2019): Chłop potęgą jest i basta... . Obraz wsi polskiej w Weselu Stanisława Wyspiańskiego.
Geneza Wesela (s. 118).
Wesele jako dramat neoromantyczny (s. 119).
Naturalizm w dramacie (s. 120).
Dialektyzacja (s. 121).
Plotka o Weselu i pierwowzory postaci (s. 122).
Charakterystyka Czepca:
- porywczy, energiczny,
- agresywny, niebezpieczny,
- otwarty, zainteresowany tym, co się dzieje w świecie, czytający gazett
Tabela ujmująca postacie przywoływane przez bohaterów (Bartosz
Świadomość odrebności chłopów i ich stosunek do:
a) szlachty:
b) Żydów:
c) ludzi z miasta i inteligencji
P.d. Zad. s. 120 - w zakresie dotyczącym tylko aktu I.
L25 (2 X 2019): Sen, muzyka, granie, bajka... . Relacje między inteligencją a ludem w Weselu.
Chłopomania (s. 123).
Stańczycy (s. 126).
Zapoznaj się w poleceniami ze str. 124 i wybierz dwa, które uważasz za ważne do zrozumienia Wesela. Zadania obligatoryjne to: nr 2 (nieparzyści) i 5 (parzyści).
L26 (2 X 2019): Inteligencja a chłopstwo (metaplan).
Praca metodą metaplanu.
L27 (3 X 2019): Prezentacja metaplanu obrazującego relacje między inteligencją a chłopstwem.
L28 (3 X 2019): Co się komu w duszy gra.... Wesele jako dramat symboliczny.
L29 (7 X 2019): Praca klasowa - interpretacja wybranego wiersza młodopolskiego.
L30 (7 X 2019): Fantazmaty Dziennikarza, Poety, Pana Młodego i Gospodarza (akt II Wesela Stanisława Wyspiańskiego).
Podstawowymi fantazmatami bohaterów są osoby dramaty, które ujawniają się bohaterom i prowadzą z nimi dialog:
Chochoł, Widmo, Stańczyk, Hetman, Rycerz Czarny, Upiór, Wernyhora.
1. Pojęcie "fantazmat" - produkt wyobraźni, snu, obecny w warstwie nieświadomości; element archetypiczny lub symboliczny.
Omówiono pokrótce scenę 7. aktu II.
P.d. 1) Scena 7. i 8.
2. Pan Młody:
- jako inteligent, mieszkaniec wielkiego miasta, ujrzał swój fantazamt w Sukiennicach, w owej lalce, którą żywą znalazł w Bronowicach.
3. Poeta:
- dekadent, który potrzebował mocy (ten brak odnalazł w postaci wielkiego Rycerza, Zawiszy Czarnego),
- "ofiarnica" - ten neologizm odslania pragnienie znalezienia w sobie gotowości do oddania życia, na co Poeta nie jest gotowy.
4. Gospodarz:
- jego wyobrażenia o chłopstwie (godność, prostota, siła) - te wyobrażenia mają podłoże realne, wynikają z obserwacji rzeczywistości.
L31 (9 X 2019): Projekcja filmu Wesele Andrzeja Wajdy.
L32 (9 X 2019): Stańczyk i Dziennikarz – wokół kwestii odpowiedzialności za losy ojczyzny.
Obraz Jana Matejki Stańczyk (na dworze królowej Bony) z 1862.
„Teka Stańczyka” - konserwatyści krakowscy.
Motyw "Społem", Puszczyk, nieszczęście, symbolika kaduceusza.
Co wynika z tej konfrontacji? Co błazen uświadamia Dziennikarzowi?
1. Dokonaj charakterystyki Dziennikarza:
a) na podstawie jego słów,
b) na podstawie wypowiedzi Stańczyka.
L33 (9 X 2019): Co wynika z konfrontacji: Poeta – Rycerz, Hetman – Pan Młody, Upiór – Dziad.
Konfrontacja Poeta - Rycerz.
S. 123, motyw „ofiarnicy”. L34 (16 X 2019): Gdzie pan znalazł tak doskonałego scenarzystę? Ekranizacja Wesela Stanisława Wyspiańskiego w reżyserii Andrzeja Wajdy.
Co nowego wniósł Wajda do interpretacji Wesela? L35 (16 X 2019): Interpretacja zakończenia Wesela Stanisława Wyspiańskiego (symbolika chocholego tańca).
L36 (17 X 2019): Przedmioty i ich sposoby ujęcia w różnych tekstach kultury.
Interpretacja fr. Wesela (Akt II, sc. 27-29).
1. Przedmioty symboliczne w Weselu: złota podkowa, złoty róg, czapka z pawimi piórami, skrzynia, zegar.
2. Przedmioty stanowiące element naturalistycznej dekoracji (opisane w didaskaliach na samym początku utworu): za ich pośrednictwem opisywany jest styl życia w chacie bronowickiej zamieszkiwanej przez Gospodarza (inteligenta, który od dziesięciu lat mieszka na wsi) - szable, flinty, pasy podróżne, biurko, reprodukcje obrazów Matejki i obrazy Matki Boskiej.
3. Przedmioty w różnych tekstach kultury:
- Lalka B. Prusa: blaszka lżejsza od wody, mnóstwo przedmiotów galanteryjnych w sklepie Wokulskiego, L37 (17 X 2019): Interpretacja plakatów teatralnych sugerujących określone odczytanie Wesela Stanisława Wyspiańskiego.
L38 (21 X 2019): Artyzm Wesela i źródła popularności dramatu.
1. Popularność Wesela zaraz po premierze wynikała z faktu, że bohaterowie dramatu byli identyfikowani z konkretnymi ludźmi, popularnymi w środowisku krakowskim.
2. Podjęcie ważnych tematów dotyczących walki narodowowyzwoleńczej.
3. Podjęcie tematów drażliwych (rabacja galicyjska).
4. Zastosowanie języka gwarowego.
5. Oddziaływanie na wyobraźnie poprzez postacie fantastyczne (fantazmaty) i przedmioty symboliczne.
L39 (21 X 2019): Pańskiego gniewu dzień. Ekspresjonizm w poezji i malarstwie (Jan Kasprowicz, Dies irae).
1. Ekspresjonizm w literaturze (s. 136).
2. Poezja ekspresjonistyczna.
3. Geneza Hymnów Jana Kasprowicza.
4. Interpretacja fr. Dies irae - teza interpretacyjna, argumenty i środki.
5. Ekspresjonizm w malarstwie - Edvard Munch, Krzyk (s. 142).
Ad. 1. Emocje twórcy, projekcja jego psychiki i osobowości, wyobraźnia, wizje i sny (halucynacje). Skoncentrowanie na wnętrzu. Los człowieka, cierpienie i konflikty etyczne. Brak skrępowania ograniczeniami, konwencją. Tonacja krzyku. Wolność jako wartość podstawowa. Dochodzenie do prawd o ludzkiej egzystencji.
Ad. 2. Kontrast, hiperbole, oksymorony, symbolika ekspresjonistyczna.
Ad. 3. Wpływ sytuacji osobistej na tonację Hymnów (s. 96 - biografia). Rozpad małżeństwa z żoną Jadwigą.
Ad. 4. Wiersz podejmuje tematykę apokaliptyczną. Poeta tworzy obrazy ekspresjonistyczne. Widać wyraźnie, że bardzo mocnno przeżywa problem grzechu i rozpusty.
Wypożyczyć Chłopów. Trzy pierwsze rozdziały.
L40 (23 X 2019): Wesele - problematyka i treść (praca klasowa).
L41 (23 X 2019): W bolesnej cichości ziemi.... Między poetyckością a naturalizmem (Chłopi Władysława Stanisława Reymonta).
Podr. s. 144.
1. Geneza i tytuł utworu.
2. Wybrane elementy biografii Władysława Stanisława Reymonta (s. 145).
Interpretacja początku r. 5. (s. 50)
S. 146, zad. 1. i 2.
P.d. Pozostałe zad. s. 146 i przeczytać r. 1-5.
L42 (24 X 2019): Te usta pełne i tak czerwone.... Życie erotyczne Lipiec.
L43 (24 X 2019): Jak dwa psy wściekłe... Zło w Chłopach.
P.d. S. 159, zad. 1-8.
L44 (28 X 2019): Wnioski z analizy pracy klasowej (interpretacja wiersza modernistycznego).
Zad. 3., 6., 7. Omów sytuację ludzi starych w oparciu o losy czwórki wybranych bohaterów innych niż Agata.
L45 (28 X 2019): Pan Jezus z każdego kąta słyszy... . Religijność wsi w Chłopach.
P.d.
1. Podr. s. 161, zad. 1-6.
2. Fr. tekstu - s. 162 - wybrać jedno pytanie.
3. Fr. tekstu - s. 164 - wybrać jedno pytanie.
L46 (30 X 2019): Hierarchia społeczna w Chłopach - jej źródła i skutki.
Zad. s. 162.
L47 (30 X 2019): Kiej somsiad z somsiadem się zejdzie... . Dialektyzacja w literaturze.
L48 (31 X 2019): Dyktando Niepodległościowe
L49 (31 X 2019): Rodzaje stylizacji i funkcje stylizacji.
Podr. s. 166.
P.d. S. 168, zad. 4-7.
L50 (4 XI 2019): Wnioski z analizy sprawdzianu z Wesela S. Wyspiańskiego.
L51 (4 XI 2019): Dialekty polskie (analiza zasobów internetowych).
Omówienie w oparciu o materiał Ptdz s. 230-231 (po kilka cech dialektów).
1. Cechy dialektu mazowieckiego:
a) wymowa "a" zamiast "e" (np. "dziań, "jadzie"),
b) twarda artykulacja spółgłoski "l",
c) mieszanie grup "ke", "ge" z grupami "kie", "gie",
d) charakterystyczna wymowa miękkich spółgłosek wargowcyh "pi", "bi", "mi", "wi":
- artykulacja z dodatkowym elementem miękkim "J" (np. "pjasek"),
- w gwarze kurpiowskiej element "j" staje się jeszcze silniejszy i pojawiają się formy: "pśasek".
2. Cechy dialektu małopolskiego:
a) ustna wymowa samogłosek nosowych (np. "dob" zamiast "dąb"),
b) osłabiona artykulacja spółgłoski "ch" (np. "słuowisko" zamiaast "słuchowisko),
c) "ch" na końcu jest wymawiane jak "k" (zamiast gwarowego "byłech" pojawia się forma "byłek"),
d) wymowa udźwięczniajaca (zamiast "brat Adama" - "brad Adama"),
e) uproszczenie grup spółgłoskowych ("czeba" zamiast "trzeba"),
Uwaga! W dialektach mazowieckim i małopolskim występuje mazurzenie (syja, zaba)
3. Dialekt wielkopolski:
a) silne uproszczenie grup spółgłoskowych (np. "szur" zamiast "szczur"),
b) wymowa samogłosek "o", "ó" z dodatkowym elementem "ł" (np. "kłot" zamiast "kot"),
c) częsta przechodzenie samogłoski "e" w "y" (np. "syr"),
d) pojawianie się końcówki fleksyjnej "-ewi" w celowniku liczby pojednyczej (np. "wujewi"),
e) końcówka "-cie" w 2. osobie liczby mnogiej czasu teraźniejszego (np. "chodzicie", "robicie") tożsama z ogólnopolską formą, podczasa gdy w większości gwar występuje końcówka "-ta").
4. Dialekt śląski:
a) liczniejsze samogłoski nosowe (np. "jyzyk"),
b) końcówka "ę" ulega odnosowieniu na końcu wyrazu i zmienia się w a (np. "pija ta kawa"),
c) wymowa typu: "biere" zmiast "biorę", "bierymy" zamiast "bierzemy".
5. Język regionalny - kaszuski:
a) swoista wymowa spółgłosek miękkich "k'", "g'" (zamiast "dzień - "dzen", zamiast "dziecko" - dzecko",
b) zamiast "kij" - "cij".
L52 (6 XI 2019): Zza świata szła noc, rozpacz i śmierć... . Naturalizm w utworach Stefana Żeromskiego (Rozdzióbią nas kruki, wrony...).
1. Scharakteryzuj dokładanie dialekt mazowiecki.
2. Scharakteryzuj pzoostałe dialekty , podając co najmniej po jednej cesze.
3. W jaki sposób dialekty lub gwary są wykorzystywane w literaturze?
Realizacja tematu:
1. Stefan Żeromski wobec powstania styczniowego - rola techniki naturalistycznej w opisie (s. 171)
: a) naturalistyczna estetyka opisu przestrzeni:
- estetyka brzydoty (epitety - szczerniałe rokiciny i metaforyka - jesień wytruła),
- szczegółowość, konkret.
2. Żeromski a Grottger.
L53 (6 XI 2019): Polski my naród.... Różne ujęcia sprawy narodowej w XIX i XX wieku.
1. Kontekst historyczno-polityczny powstania utworu i jego rola/
2. Interpretacja tekstu.
L54 (7 XI 2019): List jako specyficzny gatunek wypowiedzi (list biskupów polskich do biskupów niemieckich, 1965).
1. List jako gatunek (list otwarty jako specyficzna jego odmiana). 2. Praca z tekstem.
L55 (7 XI 2019): Różne wizje patriotyzmu w literaturze polskiej (konspekt wypowiedzi).
1. Praca z tekstem Grzegorza Ciechowskiego Nie pytaj o Polskę (s. 181).
2. Przywołanie innych tekstów piosenk powiązanych z problemem patriotyzmu. (s. 182, dół).
Wyjaśnienia dotyczące konspektu.
L56 (13 XI 2019): Patriotyzm w literaturze polskiej - wypowiedź ustna w oparciu o konspekt.
L57 (13 XI 2019): Wędrówką życie jest człowieka... . Homo viator w nowoczesnej poezji.
1. Przypomnienie tekstów z motywem homo viator.
2. Arthur Rimbaud, Moja Bohema (s. 184).
L58 (14 XI 2019): Topos wędrówki w utworach różnych epok.
Zob. zad. 1. z p.d. s. 186.
Jaki charakter ma podróż Mickiewicza ukazana w Sonetach krymskich?
L59 (14 XI 2019): Dola mojego pokolenia.... Cyganeria krakowska i jej inspiracje.
Praca z tekstem Tadeusza Boya-Żeleńskiego Baudelaire, poeta krakowski (s. 189).
P.d. Zad. 7. pisemnie.
L60 (25 XI 2019): Myśl o [...] powinowactwie z tym dzikim, namiętnym wrzaskiem. Joseph Conrad jako świadek epoki kolonialnej.
I Skojarzenia z Afryką:
1. O czym myślicie, słysząc "Afryka"? Swobodne wypowiedzi uczniów.
Zwrócić uwagę na elementy wypowiedzi, które prowadzą w kierunku takich zagadnień jak: kolonializm, Murzyn, ... .
II Realizacja tematu:
1. W kontekście kolonializmu (s. 192).
2. Geneza Jądra ciemności.
3. Sylwetka Józefa Teodora Korzeniowskiego (s. 194).
4. Praca z fr. tekstu (s. 193).
5. Odpowiedzi na pytania (s. 196) - praca w parach.
L61 (25 XI 2019): Przed nami jest jądro ciemności.... Etyka i polityka w opowiadaniu Conrada Jądro ciemności.
1. Diagnoza Josepha Conrada (s. 197).
Conrad rozpoznał zagrożenia, które wyniszczą ludzkość w XX wieku: system totalitarny oparty na zaniku wrażliwości moralnej, gotowść społeczeństw na podporządkowanie ośrodkom władzy.
2. Conrad a Nietzsche.
3. Polemika z Dostojewskim.
4. Praca z fr. tekstu (s. 198).
Praca domowa: s. 201, wybrać trzy zadania. L62 (27 XI 2019): Sylwetka Kurtza widziana z różnych perspektyw.
L63 (28 XI 2019): Dwie wizje człowieka opętanego przez zło (Raskolnikow a Kurtz).
S. 201 a) źródła zła:
b) skutki zła (głównie psychologiczne):
c) wpływa immoralizmu na innych ludzi:
d) możliwość obrony przed złem (na czym polega):
L64 (28 XI 2019): Wokół filmu Jądro ciemności (reż. Nicolas Roeg, w roli Kurtza John Malkovich).
Podstawowe informacje o filmie i obsadzie (s. 202).
Zobacz film, reż. Nicolas Roeg
Recenzja - cele:
a) informowanie o nowych dziełach i prezentowanie ich,
b) ocenianie,
c) kształtowanie gustu odbiorców,
d) refleksja krytyczna (badanie struktury dzieła, odnoszenie dzieła do prądów i procesów artystycznych, do filozofii, do wcześniejszego dorobku autora, do innych zjawisk – w tym społecznych i politycznych).
L65 (4 XI 2019): Młoda Polska jako czas przełomu - wędrówka przez symbole i motywy.
Kilka słów o filmie Coppoli (film Czas Apokalipsy) (s. 202).
Zobacz film, reż. Coppola
Wytyczne do pracy osób rozszerzających język polski - Marcel Proust W poszukiwaniu straconego czasu (s. 205).
1. Myślowi i ideowi patroni modernizmu:
a) Arthur Schopenhauer,
b) Friedrich Nietzsche,
c) św. Franciszek z Asyżu,
d) Henri Bergson.
2. Kiernuki sztuki modernistycznej:
L66 (4 XI 2019): Zadania testowe i wypowiedzi pisemne (standardy maturalne).
S. 217. Teksty poświęcone zagadnieniu kiczu. Na początek refleksje o zjawisku kiczu, następnie operacje na tekście.
S. 221. Tekst o podróży. Najpierw problem: dlaczego ludzie podróżują? Następnie operacje na tekście.
L67 (5 XII 2019): Umiem więcej. Interpretacja porównawcza i wypowiedź argumentacyjna.
S. 236.
L68 (5 XII 2019): Umiem więcej. Wypowiedź ustna.
P.d.
1. Rozszerzenie - wypowiedź argumentacyjna do tekstu na str. 240 (300 słów minimum).
2. Podstawa - s. 246., zad. 2.