Interpretacja wiersza Przesłanie Pana Cogito
Poezja moralnych absurdów i paradoksów
Perspektywa, jaką rysuje przed Panem Cogito podmiot liryczny, nie jest kusząca: "złote runo nicości", "zdobędziesz dobro, którego nie zdobędziesz", "tylko tak będziesz przyjęty do grona zimnych czaszek / Gilgamesza Hektora Rolanda / obrońców królestwa bez kresu i miasta popiołów". A więc Pana Cogito nie czeka nagroda w postaci raju, pośmiertnej sławy czy jakiejkolwiek formy rekompensaty za to, co zapewne uczyni.Kim jest Pan Cogito?
Pan Cogito, czyli Pan Myślący, a właściwie Inteligent Myślący, zaś najbliżej prawdy znajdzie się określenie - Poeta Myślący. Pan Cogito to postać, która w poezji Herberta staje się symbolem człowieka nieulegającego pokusom i manipulacjom. Jego znakiem rozpoznawczym jest postawa wyprostowana - nieugięta, a zarazem pełna godności.
idź wyprostowany wśród tych co na kolanach
wśród odwróconych plecami i obalonych w proch
Postawa wyprostowana Pana Cogito oznacza odrzucenie pokory, a systemy totalitarne mają to do siebie, że takowej pokory
oczekują. Zachowanie bohatera Herberta to nie tylko wyrażenie niezgody, ale też musi jej towarzyszyć świadomość ceny, jaką przyjdzie zapłacić
za owo wyprostowanie.wśród odwróconych plecami i obalonych w proch
W dosadny poetycko sposób opisał Herbert tę cenę w wierszu Potęga smaku:
Tak smaku
który każe wyjśc skrzywić się wycedzić szyderstwo
choćby za to miał spaść bezcenny kapitel ciała
głowa
który każe wyjśc skrzywić się wycedzić szyderstwo
choćby za to miał spaść bezcenny kapitel ciała
głowa
Powrót na stronę ZBIGNIEW HERBERT