Problematyka i treść Przedwiośnia Żeromskiego (wersja 01) - model odpowiedzi
Zad. 1. Kim jest opisana niżej postać i w jaki sposób wpłynęła ona na dalsze losy Cezarego Baryki? (2 p.)Jest to Antoni Lulek, zwolennik komunizmu i rewolucji, teoretyk. To on zaprowadził Cezarego Barykę na zebranie komunistów, gdzie bohater usłyszał o tym, jak prześladowana jest opozycja polityczna, w jakich warunkach żyją robotnicy i w jaki sposób policja traktuje przeciwników. Te pytania i wątpliwości przedstawił potem Szymonowi Gajowcowi, wyrażając przy okazji wiele zastrzeżeń do tego, co działo się w kraju. Jednak nie zmieniło to jego decyzji wstąpienia do wojska w czasie wojny z bolszewikami.
Zad. 2. Opisz okoliczności śmierci matki Cezarego i wyjaśnij, jaki wpływ miało to wydarzenie na emocje i poglądy Cezarego?
Jadwiga Barykowa udzieliła schronienia księżnej (Szczerbatow-Mamajew) i jej córkom, za co została skazana przez władze komunistyczne w Baku na roboty. Była bardzo osłabiona i zmarła z wycieńczenia.
Cezary chciał zobaczyć matkę po raz ostatni, dlatego zażądał otwarcia trumny. Wówczas zauważył, że ktoś zdjął z jej ręki obrączkę w ten sposób, iż obciął palec. Bohater był wstrząśnięty i zaprzysiągł zemstę tym, którzy byli za to odpowiedzialni.
Zad. 3. W jakich okolicznościach pojawia się w powieści motyw szklanych domów? (1 p.)
Kiedy Seweryn Baryka chce wrócić z synem do kraju, zdaje on sobie sprawę, że dla Cezarego Polska jest czymś dalekim i abstrakcyjnym. Wolałby udać się do Persji lub włączyć się do działań rewolucyjnych w Moskwie. Ojciec opowiada mu więc o szklanych domach, żeby wzbudzić w nim fascynację nową technologią, która zapoczątkuje głębokie przemiany cywilizacyjne i społeczne w kraju. Umierający Seweryn opowiada synowi o szklanych domach w pociągu, który zmierza do Polski.
Zad. 4. Za co i w jaki sposób odwdzięczył się Hipolit Wielosławski Baryce po zakończeniu wojny z bolszewikami? (2 p.)
Cezary uratował życie Hipolitowi, wynosząc go pod ostrzałem z linii frontu. Wielosławski zaprosił go do Nawłoci, a później planował nawet jego ożenek z Karoliną Szarłatowiczówną.
Zad. 5. O kim jest mowa w poniższym fragmencie i gdzie wtedy przebywa Cezary? (2 p.)
Dziwiła Cezarego rozmowa z wieśniakami. Słuchali, gdy im to i owo opowiadał o wojnie. Synów na tej wojnie mieli, braci, krewniaków. Lecz gdy nawrócił do rzeczy pokoju, przeważnie go nie rozumieli i on ich nie rozumiał. Nawet nie to, żeby go nie rozumieli: nie obchodziło ich, nudziło ich to, co mówił. Lubili gadać i słuchać tylko o tutejszym, o realnym, o widocznym, dotykalnym, o tak dotykalnym i tutejszym, że on znowu tego nie rozumiał.
Cezary przebywał w Chłodku po skandalu związanym z odkryciem romansu z Laurą Kościeniecką. Bohater przyglądał się życiu chłopów, poznawał ich mentalność i problemy.
Zad. 6. Kim są bohaterowie poniższego fragmentu i w jakich okolicznościach rozgrywa się ta sytuacja? (2 p.)
Z nagła wszedł ksiądz Anastazy. Szlochając, gestem nie znoszącym przeczenia wsunął prawą rękę [...] w zimną, drgającą dłoń [...], okręcił obiedwie ręce stułą i począł szepcząc łacińską modlitwę kreślić znaki krzyża nad tymi rękami związanymi.
Ksiądz Anastazy dowiedział się od otrutej przez Wandę Karoliny Szarłatowiczówny o tajemnicach romansie Cezarego i miłości Karoliny. Ksiądz podjął decyzję o udzieleniu ślubu Cezaremu i umierającej Karolinie.