Raskolnikow, Razumichin i Łużyn
Ad. 1) Razumichin:a) znaczenie imienia ("rozum"), jest rozsądny, zaradny, nie poddaje się, działa konsekwentnie,
b) zajmuje się tłumaczeniami literatury zachodniej, co jednak mu nie zaszkodziło (inaczej niż w przypadku Raskolnikowa),
c) dystans Raskolnikowa - obawa, że przyjaciel będzie mu prawił morały,
d) towarzyski, szczery, otwarty na innych (przeciwieństwo Rodiona), wesoły (ma mocną głowę, ale nie przesadza z alkoholem),
e) związek z Dunią, prawdziwa miłość,
f) troska o przyjaciela, wsparcie, plany na przyszłość,
g) pomaga innym,
h) bywa naiwny i nieco śmieszny przez swoją jowialność (przez długi czas trudno mu uwierzyć w to, co zrobił przyjaciel, nie zauważa jego dwuznacznego zachowania na komisariacie).
Ad. 2) Interpretacja fr. dotyczącego ostatniego snu Raskolnikowa:
Czas, kiedy Raskolnikow leży chory w szpitalu, nie jest przypadkowy i ma wymiar symboliczny: Wielki Post i Zmartwychwstanie Pańskie. I również symboliczny charakter miały jego sny o zarazie, która atakowała umysły ludzi. Choroba wywoływała przekonanie, że człowiek ma absolutną rację, a wszyscy inni powinni go słuchać. Problem w tym, że w ten sposób zaczęli myśleć wszyscy, a wszelkie dyskusje na argumenty przestawały mieć jakikolwiek sens, bo nikt nikogo nie słuchał. Niemożność dialogu prowadziła do przekonywania innych za pomocą siły, a to prowadziło w prostej drodze do upadku ludzkości.
Za tą metaforą kryją się odniesienia do poglądów, które z takim przekonaniem przyjął młody student prawa: że oto istnieje moralność nadludzi, uprawniająca do działań co prawda nieetycznych, ale prowadzących do postępu ludzkości i w ten sposób dających się usprawiedliwić. Że oto można nawet zabić, bo któż miałby czelność rozliczać młodych Napoleonów, wielkich działaczy i postępowców, wspaniałych Raskolnikowów ... . Trzeba było wiele czasu, milczącej obecności Soni i milczącej obecności Biblii, by Raskolnikow zrozumiał, że popełnił straszliwy błąd. Lichwiarka to jednak nie wesz, ale człowiek. A zabicie Alony było de facto skierowane przeciw sprawcy, który usiłował zabić swoje sumienie.
Przykładowy fr. pracy ucznia, nad którą warto się zastanowić, na ile można ją zaakceptować:
Ludzi w tym śnie można porównać do myśli Rodiona, które biły się ze sobą, każda była inna i przewijały się non stop przez jego mózg,
co go niszczyło i nie wiedział, jak ma dalej postępować. [...] Ludzie, którzy nie zostali zarażeni, mogą być wiarą, która tkwi głęboko w mózgu Raskolnikowa
i może pomóc odrodzić się.
Ad. 3) Oskarżenie Soni o kradzież: kto ją oskarża, kto broni i jak się kończy scena:
- Sonię oskarża Łużyn, który sam podrzucił jej do kieszeni pieniądze,
- broni jej Lebieziatnikow, który początkowo sądził, iż Łużyn w sposób anonimowy chce pomóc Soni, wkładając jej pieniądze do kieszeni, natomiast okazało się, że zrobił to w celu jej kompromitacji,
- Lebieziatnikow demaskuje Łużyna i jego perfidną zagrywkę.
- Łużyn chciał skompromitować Sonię, ażeby pokazać Duni i matce, z kim zadaje się Raskolnikow.
Ad. 4) Przemiana Raskolnikowa:
- bohater zaraził się ideami nadczłowieka, przekonaniem, że ludzi niezwykłych nie obowiązuje tradycyjna moralność,
- uważał, że zabójstwo lichwiarki będzie sprawdzianem, czy on też zalicza się do tej grupy,
- przez długi czas po podwójnej zbrodni będzie zły na siebie i na objawy słabości, które świadczą o tym, że reaguje jak przeciętny człowiek, w którym budzi się sumienie,
- przemiana zaczyna się w momencie, gdy - zgodnie z sugestiami Soni - idzie na rozstajne drogi Petersburga, między ludzi, upada na kolana i doznaje silnych emocji, które świadczą o początku zmiany toku myślenia,
- wydaje się, że bez Soni, jej postawy, bez ofiarowanego mu krzyżyka i bez Biblii, którą zainteresował się Raskolnikow - ateista, ta przemiana nie byłaby możliwa,
- istnieje ścisły związek między przemianą bohatera a historią biblijną o Łazarzu,
- ostateczny moment przemiany ma miejsce na Syberii, w czasie katorgi, po śnie o zarazie i po uświadomieniu sobie swoich relacji z Sonią, przed którą w pewnym momencie pada na kolana.
POWRÓT DO SPRAWDZIANU
Powrót na stronę TEST