Adam Mickiewicz III część Dziadów

Interpretacja III części Dziadów

Geneza III części Dziadów - kontekst biograficzny i kulturowy

      Dziadów część III została napisana w 1832 roku w Dreźnie, stąd też utwór ten nazywany jest Dziadami drezdeńskimi. Został opublikowany w IV tomie Poezji w tym samym roku.
      Wszystkie części Dziadów związane są z obrzędem (o korzeniach ludowych i pogańskich), odprawianym niegdyś przez Słowian. Ów rytuał znany był szczególnie na obszarach białoruskich i wyrastał z kultu zmarłych, którego istota polegała na przekonaniu o możliwości nawiązywania kontaktu z duchami przodków,mogącymi wspierać żywych, udzielać im rad i przestróg.

Budowa III części Dziadów

      Dramat Mickiewicza jest wręcz nieprawdopodobnie zróżnicowany rodzajowo i gatunkowo - to przykład synkretyzmu ekstremalnego.
      Ważną rolę odgrywa przedmowa autora, szkicującego tło historyczne wydarzeń związanych z prześladowaniami zainicjowanymi na Litwie przez carskiego służalca - Nowosilcowa.
      Mickiewicz w tym wstępie zwraca od razu uwagę na inny aspekt dramatu: kontekst religijny - związany z przekonaniem, że to, co spotyka młodzież polską i litewską, ma swój głębszy sens, wpisany w metafizyczny plan działań Boga. Uzmysławia w ten sposób, że martyrologia obu narodów nie jest daremna.
      Istotną rolę odgrywa dedykacja poświęcona spółczuniom, spółwięźniom, spółwygnańcom, a więc przyjaciołom z czasów studiów na Uniwersytecie Wileńskim: Janowi Sobolewskiemu, Cyprianowi Daszkiewiczowi i Feliksowi Kółakowskiemu - narodowej sprawy męczennikom. Mickiewicz przypomniał w ten sposób o wydarzeniach z własnej biografii i zaakcentował wspólnotę losu wygnańców.
      Po dedykacji rozpoczyna się już właściwy tekst dramatu od części zatytułowanej Litwa Prolog. W krótkim didaskalium zawarł Mickiewicz informację o tym, że akcja rozpoczyna się w Wilnie, w klasztorze Bazylianów przerobionym na więzienie. Ale zanim rozpocznie się scena w celi Konrada, pojawia się wymowne motto z Ewangelii wg św. Mateusza, mówiące o prześladowaniach.


Powrót na stronę ADAM MICKIEWICZ