Krwawa niedziela na Wołyniu, 11 lipca 1943
Remigiusz Mróz w Ekspozycji porusza w niebanalny sposób problem rzezi wołyńskiej, jednej z najbardziej bolesnych i jednocześnie przemilczanych kart historii XX wieku. Wstrząsające bestialstwo mordów dokonanych przez bandy OUN-UPA zostaje zrelacjonowane przez dziewięćdziesięcioletniego współsprawcę tych czynów. Niejaki Łowotar nie doczekał się co prawda kary za swoje czyny, ale jest siła, która mu taką karę wymierza od ponad siedemdziesięciu lat.
Bohaterowie książki – komisarz Wiktor Forst i dziennikarka Olga Szrebska – trafiają do ukraińskiej wsi Dołhań. To właśnie tam, w scenerii zapomnianej przez czas i ludzi wioski, dokonuje się pełna grozy konfrontacja z przeszłością. Wizyta ta prowadzi do wstrząsającego wyznania Łowotara, który w brutalnych szczegółach opowiada o „krwawej niedzieli” – 11 lipca 1943 roku – dniu kulminacyjnym wołyńskiego ludobójstwa. Opisy są makabryczne i przejmujące: Łowotar wspomina, jak wieszał ofiary za genitalia, inne rozcinał piłą, gdy jeszcze zachowały świadomość. Mróz nie szczędzi czytelnikowi obrazów grozy – nie po to, by epatować przemocą, lecz by oddać prawdę o nieludzkim wymiarze tamtych wydarzeń.
Autor zasługuje na uznanie za odwagę podjęcia tak trudnego i drażliwego tematu w ramach popularnej powieści sensacyjnej. Choć Ekspozycja to thriller pełen dynamicznej akcji, zagadek i pościgów, fragmenty dotyczące Wołynia wnoszą do niej głęboki wymiar historyczno-etyczny. Mróz nie moralizuje, ale zmusza do refleksji – o naturze zła, o cenie pamięci i o tym, że przeszłość, nawet jeśli wyparta, potrafi powrócić z całą siłą. Ponieważ przeszłości nie zmienimy, musimy ją przyjąć, oswoić, obiektywnie ocenić i na tych fundamentach zamieniać traumę na przestrogę, ale jednocześnie na umiejętne budowanie mostów między społeczeństwami.