Granica Zofii Nałkowskiej jako powieść psychologiczna
Powieść Zofii Nałkowskiej bardzo wyraźnie pokazuje czynniki determinujące postępowanie człowieka. Co ciekawe, pisarka odsłania mechanizm pokazujący, że nawet istniejąca u bohaterów świadomość tych czynników nie chroni przed ich wpływem. Zenon Ziembiewicz zdaje sobie sprawę, jakie błędy popełniał jego ojciec, uwodzący pod wpływem alkoholu służące, a potem wymuszający u matki wybaczenie. A przecież zrobi to samo wobec Elżbiety, przyznając się do romansu z Justyną Bogutówną, a potem siłą zatrzymując przy sobie ELżbietę i też zmuszając ją do wybaczenia.Owszem, Elżbieta ucieknie do Warszawy, ale Zenon tak ją oplącze swoimi działaniami, że bohaterka zostanie wkrótce jego żoną.